Tìm hiểu về MCCB (Moulded Case Circuit Breaker)

I. MCCB là viết tắt của Molded Case Circuit Breaker, hay còn gọi là cầu dao khối, aptomat khối. Đây là một cầu dao tự động dạng khối sử dụng để đóng ngắt các dòng điện từ 1 pha, 2 pha đến 3 pha khi có các sự cố như quá tải, ngắn mạch và mạch điện bị sụt áp.

Công dụng chính của MCCB:

Bảo vệ hệ thống điện: MCCB có thể tự động ngắt mạch khi xảy ra sự cố quá tải hoặc ngắn mạch, giúp bảo vệ các thiết bị điện và hệ thống dây dẫn khỏi hư hỏng.

Đóng ngắt mạch điện: MCCB có thể được sử dụng để đóng ngắt mạch điện thủ công, giúp người dùng kiểm soát việc sử dụng điện năng trong nhà hoặc cơ sở kinh doanh.

Cung cấp khả năng cách điện: MCCB được làm từ vật liệu cách điện tốt, giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng khi thao tác.

II. Nguyên lý hoạt động của MCCB:

MCCB hoạt động dựa trên hai nguyên lý chính:

1. Bảo vệ quá tải:

Cơ cấu nhiệt: MCCB sử dụng một thanh lưỡng kim nhạy cảm với nhiệt độ. Khi dòng điện chạy qua MCCB, thanh lưỡng kim sẽ nóng lên và uốn cong. Khi thanh lưỡng kim uốn cong đến một mức độ nhất định, nó sẽ tác động đến cơ cấu ngắt, làm ngắt mạch điện.

Cơ cấu từ trường: Một số MCCB sử dụng cơ cấu từ trường để bảo vệ quá tải. Khi dòng điện chạy qua MCCB, nó sẽ tạo ra một từ trường. Khi từ trường vượt quá một giá trị nhất định, nó sẽ tác động đến cơ cấu ngắt, làm ngắt mạch điện.

2. Bảo vệ ngắn mạch:

Cơ cấu từ trường: Khi xảy ra sự cố ngắn mạch, dòng điện sẽ tăng lên đột ngột. Lúc này, từ trường do dòng điện tạo ra cũng sẽ tăng lên đột ngột. Từ trường này sẽ tác động đến cơ cấu ngắt, làm ngắt mạch điện ngay lập tức.

Ngoài ra, MCCB còn có một số chức năng khác như:

Chức năng điều chỉnh dòng điện: Một số MCCB cho phép điều chỉnh dòng điện ngắt quá tải.

Chức năng báo lỗi: Một số MCCB có đèn báo lỗi để thông báo cho người sử dụng khi xảy ra sự cố.

III. Cách cài đặt dòng điện ngắt quá tải MCCB

Để cài đặt dòng điện ngắt quá tải MCCB, bạn cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định dòng điện tải của mạch điện:

Sử dụng ampe kế để đo dòng điện chạy qua mạch điện khi tất cả các thiết bị điện đang hoạt động.

Chọn giá trị dòng điện ngắt quá tải lớn hơn dòng điện tải của mạch điện một chút (khoảng 1.1 đến 1.2 lần).

2. Tìm núm chỉnh dòng điện ngắt quá tải:

Núm chỉnh thường được đặt ở mặt trước hoặc mặt bên của MCCB.

Núm chỉnh thường có ký hiệu "Ir" hoặc "In".

3. Cài đặt dòng điện ngắt quá tải:

Vặn núm chỉnh theo chiều kim đồng hồ để tăng giá trị dòng điện ngắt quá tải.

Vặn núm chỉnh ngược chiều kim đồng hồ để giảm giá trị dòng điện ngắt quá tải.

Chọn giá trị dòng điện ngắt quá tải phù hợp với dòng điện tải của mạch điện.

4. Kiểm tra cài đặt:

Bật MCCB và thử nghiệm bằng cách tăng tải cho mạch điện.

Nếu MCCB ngắt khi tải vượt quá giá trị cài đặt, thì cài đặt đã thành công.

Nếu MCCB không ngắt khi tải vượt quá giá trị cài đặt, hãy kiểm tra lại cài đặt

Lưu ý:

Không cài đặt dòng điện ngắt quá tải quá thấp, vì có thể dẫn đến hư hỏng các thiết bị điện.

Không cài đặt dòng điện ngắt quá tải quá cao, vì có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng và hệ thống điện.

IV. Cách cài đặt dòng điện ngắt ngắn mạch MCCB

Dòng điện ngắt ngắn mạch (Ics) là giá trị dòng điện mà MCCB có thể chịu được trong trường hợp xảy ra sự cố ngắn mạch. Việc cài đặt Ics đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện và các thiết bị điện.

Để cài đặt Ics cho MCCB, bạn cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định dòng điện ngắn mạch tối đa (Isc) của hệ thống điện:

Isc là giá trị dòng điện cao nhất có thể xảy ra trong trường hợp xảy ra sự cố ngắn mạch.

Isc có thể được tính toán hoặc lấy từ tài liệu kỹ thuật của hệ thống điện.

2. Chọn MCCB có Ics lớn hơn hoặc bằng Isc:

Ics của MCCB phải lớn hơn hoặc bằng Isc để đảm bảo MCCB có thể chịu được dòng điện ngắn mạch.

Bạn có thể tham khảo bảng thông số kỹ thuật của MCCB để chọn loại MCCB phù hợp.

3. Cài đặt Ics trên MCCB:

Vị trí và cách cài đặt Ics có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại MCCB.

Bạn nên tham khảo hướng dẫn sử dụng của MCCB để biết cách cài đặt Ics chính xác.

Lưu ý:

Không cài đặt Ics quá thấp, vì có thể dẫn đến hư hỏng MCCB trong trường hợp xảy ra ngắn mạch.

Không cài đặt Ics quá cao, vì có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng và hệ thống điện.

V. Cách khắc phục sự cố MCCB

Dưới đây là một số cách khắc phục sự cố MCCB thường gặp:

1. MCCB bị nhảy:

Nguyên nhân: Quá tải, ngắn mạch, rò rỉ điện, MCCB bị hỏng.

Cách khắc phục:

Tắt tất cả các thiết bị điện được kết nối với MCCB.

Bật lại MCCB.

Bật từng thiết bị điện một để xác định thiết bị gây ra sự cố.

Khắc phục sự cố với thiết bị gây ra sự cố.

Thay thế MCCB nếu bị hỏng.

2. MCCB không thể bật:

Nguyên nhân: Mất điện, MCCB bị hỏng.

Cách khắc phục:

Kiểm tra nguồn điện.

Thay thế MCCB nếu bị hỏng.

3. Cách khắc phục MCCB bị nóng:

Nguyên nhân: Quá tải, kết nối lỏng lẻo, MCCB bị hỏng.

Cách khắc phục:

Giảm tải cho MCCB.

Kiểm tra và siết chặt các kết nối.

Thay thế MCCB nếu bị hỏng.

4. Cách khắc phục MCCB phát ra tiếng ồn:

Nguyên nhân: Kết nối lỏng lẻo, MCCB bị hỏng.

Cách khắc phục:

Kiểm tra và siết chặt các kết nối.

Thay thế MCCB nếu bị hỏng.

Lưu ý:

Nếu bạn không chắc chắn về cách khắc phục sự cố MCCB, hãy liên hệ với chuyên gia điện.

Không tự ý sửa chữa MCCB nếu bạn không có chuyên môn.