6 TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ PHÒNG THÍ NGHIỆM LAB

I.Phòng Lab là gì?

Phòng Lab hay còn gọi là phòng thí nghiệm, được viết tắt theo tên tiếng Anh là Laboratory. Đây là một cơ sở xây dựng được thiết kế và lắp đặt các thiết bị khoa học kỹ thuật nhằm cung cấp các điều kiện cần thiết, đảm bảo an toàn cho việc triển khai các thí nghiệm, thực nghiệm hóa học, vật lý, sinh học trong các lĩnh vực tự nhiên, phục vụ cho mục đích học tập và nghiên cứu khoa học.

Hiện nay, phòng Lab có mặt ở tất cả các trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, trung học phổ thông, thậm chí cả khối trung học cơ sở cũng có. Tùy vào mục đích sử dụng mà kích thước của phòng Lab có thể được thiết kế khác nhau.

II. Tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab thí nghiệm

1. Tiêu chuẩn thiết kế chung

Phòng Lab khi được xây mới hoặc thay đổi cấu trúc từ một phòng đã có sẵn thì cần phải tuân theo các tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab tại quốc gia và phải đảm bảo an toàn cho các khu vực văn phòng, dân cư liền kề, hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra cho môi trường xung quanh.

Với các tác nhân sinh học có khả năng phát tán mầm bệnh và gây nguy hại đế sự an toàn của người làm việc trong phòng Lab và môi trường xung quanh thì cần được bố trí vị trí làm việc phù hợp. Đặc biệt là với các vi sinh vật thuộc nhóm rủi ro III trở lên, sự bố trí cần phải có những ngăn chặn cao hơn. Bên cạnh đó phải ngăn chặn được sự phát tán của các nguy cơ sinh học, hóa học và các tia phóng xạ.

Tại các lối ra, vào, cửa thoát hiểm của phòng thí nghiệm cần phải có những ký hiệu, biển chỉ dẫn, dấu hiệu ám chỉ mức độ nguy hiểm…dễ nhận diện và phải phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế phòng thí nghiệm, nhất là với các phòng thí nghiệm có chứa chất hóa chất cháy nổ, chất tiềm ẩn nguy hiểm sinh học, chất phóng xạ …

Bên cạnh đó, tất cả các cửa ra vào đều phải khóa được bên trong để hạn chế sự ra vào của người không liên quan khi đang tiến hành thí nghiệm với các mẫu có độ nguy hiểm cao. Cửa ra vào, cửa thoát hiểm phải dễ dàng đóng mở trong trường hợp khẩn cấp. Chỉ những nhân viên đã được cho phép và nắm rõ quy mới của phòng thí nghiệm mới được ra vào phòng, tránh trường hợp xảy ra rủi ro như lấy cắp dữ liệu, trang thiết bị hoặc làm giả các mẫu thử, hóa chất…

Tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab quy định kích thước không gian làm việc, đảm bảo đáp ứng được số lượng nhân viên tối đa có thể cùng lúc làm việc trong đó, đồng thời có khoảng trống giữa các trang thiết bị để làm việc an toàn và thuận tiện trong việc vệ sinh, bảo dưỡng máy mọc, thiết bị. Đặc biệt phải có hành lang thông thoáng để thuận tiện cho việc di chuyển và vận chuyển các trang thiết bị, dụng cụ, hóa chất,…thí nghiệm.  

Các loại máy móc, trang thiết bị trong phòng Lab phải được thiết kế và bố trí sao cho phù hợp với các thao tác. Hơn nữa phải hạn chế được những rủi ro, sai sót có thể xảy ra và làm ảnh hưởng đến kết quả công việc cũng như sự an toàn của người thực hiện.

Phòng Lab thí nghiệm nên được chia thành các khu vực như sau:

- Khu vực sạch: Là khu vực văn phòng, phòng học

- Khu vực đệm: Là khu lưu trữ, cung cấp và hành lang

- Khu vực ô nhiễm: Không gian diễn ra các thí nghiệm, khu vực rửa và khu lưu trữ mẫu.

Bên cạnh đó, thiết kế nội thất, trang thiết bị phòng thí nghiệm phải có khả năng đáp ứng những thay đổi trong tương lai và bồn rửa cần phải độc lập, không được dùng lẫn với việc xử lý các chất gây ô nhiễm.

- Thiết kế nội thất: Các bề mặt bàn thí nghiệm, tủ đựng hóa chất phải làm từ vật liệu chống chịu hóa chất để tránh hiện tượng ăn mòn, hư hỏng hoặc phản ứng với hóa chất ví dụ như mặt bàn bằng gỗ rất dễ cháy, dễ hấp thụ các hóa chất lỏng,... Đồng thời không nên thiết kế các giá đỡ và bàn thí nghiệm quá cao, nên thiết kế sao cho phù hợp với tầm tay người thực hiện.

- Thiết bị rửa khẩn cấp: Trong các phòng thí nghiệm phải có bồn rửa, vòi dẫn nước, vòi hoa sen được lắp đặt ở những vị trí thuận lợi nhất để nhân viên, cán bộ có thể nhanh chóng sử dụng khi có sự cố xảy ra như bắn hóa chất lên da, mắt,….

Khi thiết kế phòng thí nghiệm cần chú ý lắp đặt nhiều thùng rác tương ứng với từng loại chất thải  để tránh làm ô nhiễm môi trường cũng như tránh gây nguy hiểm cho người thu gom rác.

2. Tiêu chuẩn về ánh sáng

Theo tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab thì phòng có thể được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng nhân tạo (đèn chiếu sáng) nhằm đảm bảo được môi trường làm việc tối ưu nhất để việc thí nghiệm diễn ra an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên cần phải hạn chế những phản chiếu lãng phí và gây chói mắt không cần thiết.

3. Tiêu chuẩn về nhiệt độ

Tùy theo chức năng và mục đích sử dụng của phòng Lab mà nhiệt độ phòng sẽ được điều chỉnh ở mức độ phù hợp. Những thiết bị có thể phát nhiệt cao (nóng) hoặc thấp (lạnh) cần được đặt ở những vị trí tách biệt với không gian làm việc chung và khi phải thực hiện thí nghiệm hay xử lý mẫu, dụng cụ,…. ở những môi trường khắc nghiệt, nhân viên có thể sử dụng một số thiết bị bảo hộ chuyên biệt như găng tay cách nhiệt ...

4. Tiêu chuẩn về độ ẩm

Độ ẩm tại các phòng Lab thường dao động trong khoảng từ 40 – 70%.

5. Tiêu chuẩn về hệ thống thông gió

Hệ thống thông gió phải tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab và được lắp đặt một cách phù hợp, đảm bảo tạo được sự an toàn và thuận tiện nhất có thể cho nhân viên làm việc. Ở những vị trí có mùi khó chịu, khói hoặc khí độc… cần phải được đặt dưới chụp hút để đảm bảo có sự thông gió cục bộ tại vị trí đó. Tốc độ lưu thông không khí phải thường xuyên được giám sát đều đặn nhằm tránh sự phát tán của khí độc hoặc các tác nhân ô nhiễm tiềm ẩn trong không phát ra các khu vực còn lại. Ống thông gió phải đặt cách xa không gian làm việc chung.

6. Tiêu chuẩn về tiếng ồn

Để đáp ứng các tiêu chuẩn thiết kế của phòng thí nghiệm, các loại máy móc, trang thiết bị cũng như vị trí lắp đặt máy phải đảm bảo hạn chế tối đa việc xảy ra cộng hưởng tiếng ồn. Đồng thời phải thực hiện các biện pháp loại bỏ hoặc giảm thiểu tiếng ồn, tránh việc tiếng ồn quá lớn có thể làm ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc.

III. Ứng dụng của phòng Lab thí nghiệm

- Phòng Lab thí nghiệm hóa học, sinh học

- Phòng Lab thí nghiệm vật lý

- Phòng Lab thí nghiệm chiếu phim hoặc phòng tối

- Phòng Lab thí nghiệm máy tính

- Phòng Lab thí nghiệm phương tiện truyền thông

- Phòng Lab thí nghiệm y tế

- Phòng Lab thí nghiệm y tế công cộng

- Phòng Lab thí nghiệm bí mật để sản xuất các loại dược phẩm, thuốc.

IV. Đơn vị thi công phòng sạch

Công ty TNHH Đầu Tư Và Phát Triển LVD là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm chuyên về:

- Thi công phòng sạch Lab, phòng sạch thực phẩm, phòng sạch điện tử...

- Thiết kế thi công tủ điện điều khiển AHU, HVAC, Chiller, PCCC

- Lắp đặt hệ thống máy lạnh trung tâm

- Thi công trọn gói hệ thống HVAC

- Cung cấp thiết bị phòng sạch; Airshoer, AHU, máy lạnh trung tâm vrv, lọc Hepa, FFU, CPU, bộ điều khiển DDC, khóa interlock...

Liên hệ để được tư vấn: 0906842624