Sơ đồ nối dây động cơ không đồng bộ ba pha

Động cơ không đồng bộ ba pha

Động cơ không đồng bộ ba pha là loại động cơ cảm ứng dựa vào nguồn điện từ dòng điện xoay chiều ba pha 380V (có độ lệch pha 120 độ). Từ trường quay của rôto và stato của động cơ không đồng bộ ba pha quay cùng chiều nhưng với tốc độ khác nhau dẫn đến hiện tượng trượt nên có tên gọi như vậy.

Tốc độ rôto của động cơ không đồng bộ ba pha thấp hơn tốc độ rôto của từ trường quay. Kết quả là, một lực điện động và dòng điện được tạo ra giữa cuộn dây rôto và từ trường do chuyển động tương đối của chúng. Sự tương tác này tạo ra mô-men xoắn điện từ, cho phép chuyển đổi năng lượng.

So với động cơ không đồng bộ một pha, động cơ không đồng bộ ba pha có hiệu suất vận hành tốt hơn và có thể tiết kiệm nhiều loại vật liệu.

Theo cấu trúc rôto khác nhau, động cơ không đồng bộ ba pha có thể được chia thành hai loại: loại lồng sóc và loại dây quấn.

Rôto lồng sóc của động cơ không đồng bộ có cấu trúc đơn giản, hoạt động đáng tin cậy, trọng lượng nhẹ và giá thành thấp. Nó đã được sử dụng rộng rãi. Nhược điểm chính của nó là khó điều chỉnh tốc độ.

Rôto và stato của động cơ không đồng bộ ba pha loại dây quấn cũng có cuộn dây ba pha và được nối với các biến trở bên ngoài thông qua vòng trượt và chổi than. Điều chỉnh điện trở của biến trở có thể cải thiện hiệu suất khởi động của động cơ và điều chỉnh tốc độ của nó.

Nguyên lý làm việc của động cơ không đồng bộ ba pha

Khi nguồn điện xoay chiều ba pha đối xứng được cấp cho cuộn dây stato của động cơ không đồng bộ ba pha, một từ trường quay quay theo chiều kim đồng hồ dọc theo không gian tròn bên trong của stato và rôto với tốc độ đồng bộ n1 được tạo ra.

Vì từ trường quay quay với tốc độ n1 nên dây dẫn rôto ban đầu đứng yên. Do đó, dây dẫn rôto sẽ cắt qua từ trường quay của stato và tạo ra một suất điện động cảm ứng (hướng của lực này được xác định bằng quy tắc bàn tay phải).

khi cấp nguồn điện xoay chiều ba pha đối xứng cho mỗi cuộn dây stato góc điện 120 độ của động cơ điện, một từ trường quay sẽ được tạo ra. Từ trường quay này cắt qua cuộn dây rôto và tạo ra dòng điện cảm ứng bên trong chúng (cuộn dây rôto tạo thành mạch kín).

Các dây dẫn mang dòng điện trong rôto tạo ra lực điện từ dưới tác dụng quay của từ trường quay của stato; do đó hình thành mômen điện từ trên trục của động cơ điện làm chúng quay. Hơn nữa, hướng quay của động cơ điện phù hợp với hướng quay của từ trường.

Sơ đồ nối dây của động cơ không đồng bộ ba pha

Đấu dây cơ bản của động cơ không đồng bộ ba pha:

Sáu dây ra khỏi cuộn dây của động cơ không đồng bộ ba pha có thể được chia thành hai phương thức kết nối cơ bản: kết nối tam giác (△) và kết nối sao (Y).

Sáu dây = Ba cuộn dây động cơ = Ba cực khởi động + Ba cực cuối. Khi đo bằng đồng hồ vạn năng, các đầu cuối và đầu cuối cuộn dây giống nhau được kết nối, đó là: U1-U2, V1-V2, W1-W2.

a) Cách đấu dây động cơ điện 3 pha đấu tam giác (∆):

Giả sử, chúng ta có 1 động cơ điện 3 pha có thông số điện áp định mức là 220V/ 380V chạy trong lưới điện hiện tại là 110V/ 220V 3 pha. Trong trường hợp này thì động cơ điện sẽ được đấu nối theo kiểu tam giác cho phù hợp giữa mức điện áp thấp (220V) của động cơ so với mức điện áp cao của lưới điện (220V).

b) Cách đấu dây động cơ điện 3 pha đấu hình sao (Y):

Cũng là động cơ như trên, nhưng động cơ điện 3 pha có thông số điện áp định mức cụ thể là 220V/ 380V và lưới điện hiện tại của động cơ là 220V/ 380V chạy điện 3 pha. Trong trường hợp này thì động cơ điện sẽ được đấu theo kiểu hình sao (Y) cho phù hợp giữa mức điện áp thấp (380V) của động cơ máy móc và mức điện áp cao của lưới điện quốc gia (380V).

Lưu ý khi đấu motor 3 pha:

• Trên động cơ ghi là 127V/ 220V thì các bạn chỉ đấu hình sao và sử dụng với điện áp là 220V chạy 3 pha.
• Trên động cơ ghi 380V/ 660V thì chỉ cần đấu hình tam giác để sử dụng điện áp 220V/ 380V chạy 3 pha.
• Motor điện công suất trong khoảng từ 0,18 – 3,7kW với lưới điện áp 220/380V, 50hz cũng sẽ được đấu hình tam giác.
• Motor điện công suất của máy đạt trên 3,7kW với lưới điện là 380/660V, 50hz cũng sẽ được đấu hình sao.

Cách đấu điện 3 pha 4 dây thông dụng nhất hiện nay

Hiện nay, điện lưới 3 pha đang được sử dụng ngày càng nhiều trong sản xuất vì nó có rất nhiều ưu điểm vượt trội đáng ghi nhận. Hơn nữa, số lượng nhà xưởng, xí nghiệp mới tại Việt Nam ngày càng mọc lên nhiều, do đó lượng thiết bị tiêu thụ điện cũng tăng lên.

Động cơ 3 pha nếu so với động cơ 1 pha thì có nhiều đặc tính ưu việt hơn. Bên cạnh đó, cách cấu tạo của động cơ điện 3 pha thực ra cũng rất đơn giản. Tuy nhiên chúng còn phức tạp hơn ở cách đấu điện 3 pha 4 dây.

Sử dụng động cơ điện 3 pha thay cho 1 pha trong sản xuất giúp tiết kiệm dây dẫn và đem lại công suất lớn. Tỉ lệ phần trăm thiết bị sử dụng loại điện 3 pha này trên thực tế đã đạt đến con số khoảng 25%.

Điện 3 pha 4 dây bao gồm có 3 dây pha hay còn được gọi là dây nóng và dây lửa,động cơ có nguồn điện là 380V. Và một dây trung tính hay còn gọi là dây mát = 0V. Cách đấu dây điện 3 pha 4 dây cũng tương tự như với cách đấu nối dây điện 3 pha 3 dây. Cách đấu được thực hiện như hình sau: